بیمه بیکاری، مدرن ترین حمایت از قشرکارگران در سال ۱۳۶۶ طبق شرایط و ضوابط خاصی است که پس از ۳ سال اجرای آزمایشی در سال ۱۳۶۹ دائمی شد. و امروزه در ۶۵ کشور جهان در حال اجراست. این قانون برای آن دسته از کارگران عزیزی است که بدون میل و اراده خود بیکار شده اند و می‌توانند در صورتی معرفی و احراز شرایط قانونی نسبت به دریافت مقرری خود اقدام کنند.

بیمه بیکاری تامین اجتماعی به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

دو گروه کارمندان رسمی که غیرارادی بیکار میشوند و دیگر کارمندانی که قرارداد آن‌ها به پایان میرسد مشمول بیمه بیکاری هستند. که در ادامه هرکدام را به صورت جداگانه توضیح میدهیم. بیکاری غیرارادی: یکی از شروط مهم غیرارادی بودن ترک شغل است. منظور از واژه غیراداری دو حالت خاص دارد. یک حالت آن است که شما به علت حوادث غیرمترقبه مانند سیل، حریق، زلزله و امثال آن از کار بیکار شده باشید. حالت دیگر آن است که شما به علت تغییرات ایجاد شده در واحد محل کار از کار بیکار شده باشید.

به عنوان مثال، یک کارخانه به علت کاهش تقاضا نیاز به تعدیل نیرو و کاهش هزنیه‌ها دارد و شما را اخراج می‌کند. البته این تغییرات از ناحیه واحد محل کار باید به تایید وزارت کار و همچنین شورای عالی کار برسد. داشتن تابعیت ایرانی: برای استفاده از این مستمری نیاز است که شما دارای تابعیت ایرانی بوده و افرادی که تابعیت ایرانی ندارند نمی‌توانند آن را دریافت کنند. البته این دسته از افراد ممکن است حالت‌های مختلف داشته باشند. تابع قانون کار: نیاز است که افراد قبل از بیکار شدن در واحد محل کار تحت پوشش قانون کار و قانون تامین اجتماعی بوده باشند. یعنی برای آنها توسط واحد مربوطه اصطلاحا بیمه رد شده باشد. بنابراین کسانی که به صورت غیررسمی فعالیت می‌کنند، از دریافت این مزایا محروم می‌شوند.

سابقه بیمه: افراد باید قبل از آنکه بیکار شوند، به مدت ۶ ماه سابقه بیمه تامین اجتماعی داشته باشند. البته افرادی که به علت حوادث غیرمترقبه که به آن اشاره شد بیکار می‎شوند، از داشتن این شرط معاف هستند و نیازی به سابقه بیمه ندارند. در صورت امکان بعد از سربازی: افراد مجردی که در دوران دریافت بیمه بیکاری به خدمت اعزام شوند، مستمری آنها قطع خواهد شد. بعد از پایان خدمت چنانچه باز هم واحد کار از اشتغال آنها امتناع کند، می‌توانند ادامه مقرری خود را دریافت کنند. در واقع ادامه همان مستمری بوده که قبل از سربازی پرداخت می‌شده است.

محاسبه مبلغ بیمه بیکاری به چه صورت است؟

طبق قانون، مقرری روزانه بیمه بیکاری ۵۵% متوسط دستمزد، حقوق یا کارمزد روزانه فرد بیمه‌شده است. برای افراد متاهل و متکفل، به ازای هر یک از افراد تحت تکفل (حداکثر تا ۴ نفر) ۱۰% حداقل دستمزد زمان شروع بیکاری به این مبلغ اضافه می‌شود، اما در هر صورت مبلغ کُلی آن نباید از حداقل دستمزد تعیین‌شده برای هر سال کمتر، یا از ۸۰% متوسط دستمزد یا حقوق بیمه‌شده بیشتر باشد. در ضمن، مبلغ بیمه بیکاری بین دهم تا پانزدهم هر ماه به حساب شما در بانک رفاه واریز می‌شود. بنابراین، برای دریافت مقرری حتما باید در این بانک حساب داشته باشید.

لغو بیمه بیکاری در چه شرایطی انجام می‌شود؟

در صورتی که بیمه‌شده دوباره به کار اشتغال یابد.

• بیمه‌شده از قبول شغل مشابه پیشنهاد شده خودداری کند.

• بیمه‌شده مستمری بازنشستگی دریافت کند و یا دچار از کار افتادگی کلی شود.

• مدت زمانی که بیمه بیکاری به او تعلق میگیرد پایان یابد.

• بیمه‌شده فوت کند.

• بیمه‌شده بدون دلیل موجه از شرکت در دوره‌های کارآموزی خودداری کند.

مدارک لازم جهت دریافت مقرری بیمه بیکاری به شرح زیر است:

• اصل و کپی قرارداد یک سال آخر کار یا رای صادر شده

• عکس ۴*۳ جدید (۴ قطعه)

• اصل و کپی مدرک تحصیلی یا مدرک فنی

• اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه و کارت ملی

• اصل و کپی کارت پایان خدمت (برای آقایان)

• پوشه روغنی (یک جلد)

• کپی صفحه اول دفترچه بیمه

• نامه عدم نیاز کارفرما

عیدی به افرادی که بیمه بیکاری میگیرند تعلق می‌گیرد؟

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که عیدی نیز به آن‌ها تعلق می‌گیرد. این تصور اشتباه است و افرادی که مشمول بیمه بیکاری می‌شوند، به هیچ عنوان پاداش و عیدی دریافت نمیکنند. پاداش و عیدی از طرف کارفرما صورت می‌پذیرد و بیمه بیکاری از طرف سازمان تامین اجتماعی برای افرادی است که به ناچار و بدون اراده از کار بیکار شده‌اند، پس در بیمه بیکاری، عیدی لحاظ نمیشود.