اگر از افرادی که با کارفرمای خود به مشکل برخورده‌اند، علت اختلاف بین آن‌ها را بپرسید، قطعا به عدم انجام تعهدات طرفین با توجه به قرارداد یا حتی بدقولی دو طرف اشاره می‌کنند.
بسیاری از کارمندان و کارگران، زمانی که کار خود را شروع می‌کنند، توجه خاصی به و نکات مهم آن ندارند. غافل از این که همین بی توجهی، آن‌ها را در آینده به مشکلات مختلفی دچار می‌کند.
اما سوال این جا است که آیا تنها حقوق کارگران بدون قرارداد پایمال میشود؟ در پاسخ باید بگوییم درست است که در اکثر وقت‌ها حق کارمندان و کارگران به طور کامل اعمال نمی‌گردد؛ اما کارفرمایان هم حقوق مخصوص به خود را دارند.
آیا بستن قرارداد کاری بین کارفرما و کارگر ضرورت دارد؟
قبل از هر چیزی باید بدانید که قرارداد کار چه مفهومی دارد. طبق ماده هفت قانون کار، هرگونه تعهد کتبی یا شفاهی که بر اساس آن، کارگر به طور موقت یا غیر موقت برای کارفرما کاری انجام می‌دهد و در قبال آن حق‌السعی دریافت می‌کند، قرارداد نامیده میشود.
از طرفی طبق قانون کار، بستن قرارداد مابین کارگر و کارمند، ضروری است؛ چرا که مانع از مشکلات به وجود آمده در آینده میشود. بسیاری از کارفرمایان فکر می‌کنند که نبستن قرارداد، به سود آن‌ها است؛ در حالی که اگر برای کارمند یا کارگر قرارداد خاصی ایجاد نشده باشد، پرداختی‌های کارفرما به کارمند، بدون قانون و پایه و اساس خاصی میشود.
کارگر و کارفرما می‌توانند با مشورت از مشاور قانون کار، جلوی ضررهای احتمالی را بگیرند. از طرفی به صورت کلی حتی اگر با کارفرما فامیل هم باشید، باز هم نیاز به قرارداد دارید؛ چرا که افراد در هنگام انجام کار و مشکلات مربوط به آن، حتی نسبت‌های خویشاوندی را هم فراموش می‌کنند.
در هنگام عقد قرارداد کاری چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟
برای آن که مشکلات پیش روی خود را به حداقل برسانید، لازم است که قراردادی کاملا شفاف و دقیق تنظیم کنید.
نکات مهم قرارداد کار:
۱.نوع قرارداد مشخص شود.
قرارداد بین کارمند و کارفرما به دو شکل کتبی یا شفاهی نوشته میشود؛ اما بهتر است که قراردادهای کتبی با مدت کوتاه تنظیم کنید. طرفین قرارداد شامل کارگر و کارفرما باید مشخص باشند و از مشاور وکیل قانون کار هم کمک بگیرید.
۲. موضوع قرارداد عنوان شده باشد.
موضوع قرارداد موردی است که در صورت اختلاف بین دو طرف، هیئت داوری یا حل اختلاف، به این موضوع بیشتر از هر چیزی توجه می‌کند. باید مشخص کنید که انجام موضوع قرارداد به دست کارمند، در قبال دریافت دستمزد از کارفرما است. همچنین حتما شرح وظایف کارمند در قرارداد به طور کامل شرح داده شود.
۳. مدت زمان قرارداد معلوم شود.
مدت زمانی که کارگر و کارفرما با یکدیگر همکاری می‌کنند، باید به طور دقیق مشخص شود. مثلا اگر کارفرمایی قصد استخدام کارگر به طور دائمی را دارند، باید این موضوع را در قرارداد ذکر کنند. از طرفی اگر برای مدت کوتاه و موقت کارگر را نیاز دارند، باید تاریخ دقیق پایان کار آن مشخص شود.
۴. حقوق و زمان پرداخت آن ذکر گردد.
بیشتر مشکلاتی که بین کارفرما و کارگر در آینده اتفاق می افتد، درباره پرداخت حقوق است. دقت کنید حتما در قرارداد ذکر شود حقوقی که کارفرما به کارگر پرداخت می‌کند، نباید از حداقل مزد قانونی نسبت به ساعت‌های کاری عادی کمتر باشد.
همچنین زمان و میزان پرداخت حقوق کارگر، حتما باید به طور دقیق مشخص شود. از طرفی هرگونه امتیاز دیگر از جمله پاداش، عیدی، حق مسکن و حق ماموریت هم باید در قرارداد ذکر شود.
۵. میزان مرخصی و تعطیلات مشخص شود.
در نحوه بستن قرارداد کاری، باید روزهای تعطیل و مرخصی‌های کارگر مشخص شود. این که هر کارمند چه مقدار حق مرخصی ساعتی یا روزانه دارد، نکته بسیار مهمی است. از طرفی باید حتما مشخص شود که چه مقدار از مرخصی‌ها بدون حقوق و چه مقدار از آن‌ها با حقوق محاسبه میشود.
۶. یک نسخه از قرارداد باید نزد کارگر هم باشد.
قرارداد کار باید در دو نسخه تنظیم شود؛ به این صورت که هر دو طرف به تمامی بندها و جزئیات قرارداد دسترسی داشته باشند. بنابراین در صورتی که کارفرما این کار را انجام ندهد، کارگر بهتر است که انجام کار را قبول نکند.
توجه داشته باشید که اگر به دنبال رعایت تمامی نکات مهم در قرارداد خود هستید، حتما از مشاور بیمه قانون کار کمک بگیرید.
قرارداد کاری چه انواعی دارد؟
قرارداد کار بر اساس موارد خاصی تنظیم میشود که آن‌ها را شرح می‌دهیم:
۱.دولتی یا خصوصی بودن
قراردادهای دولتی در سه نوع استخدام رسمی، پیمانکاری و خدماتی تنظیم می‌شوند. هر کدام از این قراردادها مربوط به مشاغل خاصی هستند. قراردادهای خصوصی هم بر اساس مدت قرارداد و ساعت کار تنظیم می‌شوند.
۲. مدت انجام کار
این دسته از قراردادها از نظر مدت زمان انجام کار به سه دسته کار با مدت موقت، کار دائمی و قرارداد کار برای انجام کار مشخصی تقسیم‌بندی می‌شوند.
۳. بر اساس ساعت کاری
در این مدل، بر اساس ساعت کاری قرارداد تنظیم میشود که شامل تمام وقت و پاره وقت است. در قرارداد کار تمام وقت، کارگر متعهد میشود که بر اساس ساعت‌های مشخص شده برای کار، ۸ ساعت در روز و ۴۴ ساعت در هفته، به فعالیت خود ادامه دهد. در مقابل قرارداد پاره وقت، شامل هفت ساعت و بیست دقیقه فعالیت در روز یا به طور کلی کمتر از ۴۴ ساعت در هفته است.
قرارداد کاری
وجود چه تعهداتی در قرارداد کاری قانونی است؟
جدای از نکات مهم قرارداد کار، باید برای کارفرما و کارگر تعهداتی در قرارداد مشخص شود:
۱.رضایت طرفین
این قراردادها شامل موارد مختلفی از جمله رضایت هر دو طرف درباره مفاد قرارداد است. هر دو طرف باید اراده خود برای امضای قرارداد را تایید کنند و تعهدات خود را انجام دهند.
۲. اهلیت طرفیت قرارداد
افراد طرفین قرارداد باید صلاحیت لازم برای عقد قرارداد را داشته باشند؛ در این صورت قرارداد به طور قانونی رسمیت ندارد. دو طرف می‌توانند شخصیت‌های حقیقی و حقوقی باشند؛ اما باید شرایط لازم از جمله بالغ و عاقل بودن را داشته باشند.
۳. مشروع بودن موضوع قرارداد
موضوع قرارداد باید کاملا شرعی و قانونی باشد؛ از همین رو اگر موضوع از این دو حالت خارج بود، خود به خود قرارداد فسخ میشود.
۴. مشخص بودن موضوع قرارداد
هرگونه تعهداتی که دو طرف نسبت به موضوع قرارداد دارند، باید در قرارداد مشخص شود. موضوع قرارداد به طور کامل و جامع ذکر شود و هیچ ابهامی وجود نداشته باشد.
توجه کنید که هرگونه سهل‌انگاری در تنظیم قرارداد، ممکن است شما را به ضرر و زیان‌های جبران‌ناپذیری برساند؛ از همین رو اگر در این زمینه تخصص کافی ندارید، حتما از مشاوره قانون کار کمک بگیرید. این افراد با توجه به تخصص خود در زمینه قانون کار، نحوه بستن قرارداد کاری به صورت اصولی را می‌دانند.
البته با توجه به هزینه‌های بالای مشاوره، برخی از افراد به سراغ مشاور نمی‌روند؛ اما باید بگوییم که در حال حاضر امکان ارتباط تلفنی و آنلاین با مشاور وکیل قانون کار وجود دارد. بنابراین می‌توانید با هزینه کمتری، قرارداد کاری خود را به صورت قانونی منعقد کنید.
سخن پایانی
اگر می‌خواهید با کارگر یا کارفرمای خود به مشکل خاصی برخورد نکنید، حتما نکات مهم قرارداد کاری را رعایت کنید. همچنین در صورت نیاز به مشورت با افراد متخصص، از مراکز آنلاین و تلفنی مشاوره استفاده نمایید.
